01. Bối cảnh AI cấp Doanh nghiệp và Cơ hội trong PTPM
Việc áp dụng các giải pháp AI ở cấp độ doanh nghiệp rộng (enterprise AI solutions ) đang gặp nhiều rào cản. Viện Công nghệ Massachusetts (MIT, 2025) đã chỉ ra rằng 95% các giải pháp AI cấp doanh nghiệp dự kiến thất bại sau giai đoạn thử nghiệm và không mang lại lợi nhuận có thể đo lường được (dự kiến đến năm 2025).
Các nguyên nhân chính dẫn đến thất bại thường là:
- Không hiểu rõ ngữ cảnh.
- Thiếu khả năng tích hợp vào hệ thống doanh nghiệp.
- Thiếu tính cụ thể và không thể đo lường theo quy trình.
- Không có khả năng đo lường hiệu quả.
Tuy nhiên, lĩnh vực ứng dụng AI cho Phát triển Phần mềm (PTPM) được xem là một ngoại lệ đầy tiềm năng, với tỷ lệ dự án thành công tập trung cao khoảng 5%. Các yếu tố giúp AI thành công trong PTPM bao gồm:
Ngữ cảnh tập trung.
- Dễ dàng tích hợp với các công cụ PTPM sẵn có.
- Tính cụ thể cho quy trình PTPM.
- Có Framework rõ ràng để đo lường hiệu quả (dựa trên DevEx - Trải nghiệm Lập trình viên).
02. Phương pháp luận Precursor: Context (bối cảnh) là Yếu tố then chốt
Tổ chức áp dụng Phương pháp luận Precursor (Precursor) để định hướng việc sử dụng AI trong PTPM, nhấn mạnh rằng Ngữ cảnh (Context) là Vua .
Phương pháp luận này được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính:
- Ideate with AI: Cộng tác với AI để tìm hiểu sâu về yêu cầu (requirements engineering ).
- Quản lý ngữ cảnh (Context): Yêu cầu tạo các tài liệu ngữ cảnh toàn diện, có cấu trúc. Việc này cần được bảo trì một cách có hệ thống, song song cùng với mã nguồn.
- AI Pairing: Thực hiện lập trình với sự hỗ trợ của AI dựa trên ngữ cảnh đã được thiết lập.
Tầm nhìn cốt lõi là việc sử dụng và quản lý ngữ cảnh cần được đưa vào hướng dẫn và quy trình PTPM với AI. Các công cụ AI PTPM cần có năng lực quản lý context (context architecture ) để đáp ứng bài toán phối hợp trong quy trình PTPM.
03. Vibe Coding không chỉ là Prompt
Vibe coding là một thuật ngữ xu hướng hiện nay. Vibe coding là việc tạo ra các sản phẩm phần mềm chỉ bằng Prompt (thao tác với công cụ AI Coding như Lovable, Google AI studio… Tuy nhiên việc tạo ra sản phẩm bằng Vibe Coding sẽ tạo ra rào cản lớn trong việc bảo trì, maintain hay mở rộng sau này, đặt biệt nó sẽ phát sinh rất nhiều lỗi và khiến các lập trình viên mất rất nhiều thời gian cho việc sửa hoặc refactore (VnExpress, 2025).
Trong chiến lược xây dựng năng lực cốt lõi ứng dụng AI cho PTPM, vai trò của con người không mất đi mà chuyển đổi, đòi hỏi bộ kỹ năng mới để làm việc hiệu quả với AI, đặt trọng tâm chuyển đổi kỹ năng và khung năng lực của lập trình viên:
04. Chiến lược Xây dựng Năng lực Cốt lõi Ứng dụng AI cho PTPM
Dựa trên các phân tích ở trên, chiến lược xây dựng năng lực cốt lõi được triển khai dựa trên ba trụ cột song song:
1. Con người và Tổ chức
- Tập trung nâng cao năng lực nhân sự sử dụng AI.
- Tổ chức thúc đẩy và đo lường việc hiệu quả sử dụng AI.
- Thực hiện đo lường trải nghiệm Lập trình viên (DevEx) và hiệu quả tổng thể của ứng dụng AI đối với toàn bộ tổ chức.
2. Quy trình PTPM
• Xây dựng quy trình PTPM mới với tư duy coi AI là cộng sự lập trình viên (AI làm cộng sự).
3. Công cụ PTPM
- Xây dựng công cụ cụ thể nhằm thúc đẩy tự động hóa và ứng dụng AI cho PTPM.
- Trọng tâm là Quản lý Context (Context Engineering) .
- Đảm bảo khả năng tích hợp dễ dàng với các hệ thống hiện có của tổ chức.
Reference:
MIT NANDA, Challapally, A., Pease, C., Raskar, R. and Chari, P. 2025. The GenAI Divide: State of AI in Business 2025.
Precursor. The Precursor Manifesto: Why Context Architecture Beats Prompt Engineering in AI Development. [online] Available at: https://precursor.ai/manifesto [Accessed 27 September 2025].
VnExpress (2025). Vibe Coding biến lập trình viên thành ‘người dọn rác AI’. [online] VnExpress. Available at: https://vnexpress.net [Accessed 27 September 2025].