CIO – Kiến trúc sư trưởng của hành trình chuyển đổi số trong startup

Published
1

Trong vài năm gần đây, “chuyển đổi số” đã trở thành một cụm từ quen thuộc ở mọi doanh nghiệp Việt Nam.

Nhưng thực tế, rất nhiều người đang hiểu sai về nó.

Nhiều doanh nghiệp cho rằng: “Chuyển đổi số là mua phần mềm, triển khai ERP, hay dùng CRM.”

Thực ra, đó mới chỉ là số hóa (digitization) — chứ chưa phải là chuyển đổi số (digital transformation).

Chuyển đổi số không phải là chuyện “mua công nghệ”, mà là câu chuyện thay đổi mô hình kinh doanh, quy trình, văn hóa, và cách tạo ra giá trị mới cho khách hàng.

:dart: Khi vai trò của CIO thay đổi

Ngày xưa, CIO chỉ được xem như người quản lý hệ thống CNTT – đảm bảo máy chủ chạy ổn, dữ liệu được lưu trữ an toàn.

Nhưng ngày nay, CIO là người dẫn dắt chiến lược số, là “kiến trúc sư trưởng” thiết kế toàn bộ nền móng công nghệ và dữ liệu cho doanh nghiệp.

Trong startup, vai trò này càng quan trọng.

Startup không có nhiều nguồn lực, không có sẵn hệ thống đồ sộ như tập đoàn lớn, nhưng họ lại cần tốc độ, sự linh hoạt và khả năng mở rộng nhanh.

CIO chính là người vẽ bản đồ tăng trưởng công nghệ – đảm bảo doanh nghiệp có thể đi xa mà không “vỡ kiến trúc”.

:bulb: Chuyển đổi số ≠ Số hóa

Hãy nhìn lại 3 cấp độ phát triển số của doanh nghiệp:

  1. Số hóa (Digitization) – Biến dữ liệu giấy tờ thành dạng số (ví dụ: lưu hồ sơ trên máy tính).
  2. Số hóa quy trình (Digitalization) – Tự động hóa, dùng phần mềm để tối ưu công việc.
  3. Chuyển đổi số (Digital Transformation) – Tái tạo mô hình kinh doanh, tạo ra giá trị đột phá nhờ công nghệ.

Phần lớn doanh nghiệp Việt Nam mới dừng ở cấp độ 2, nhưng lại nghĩ rằng mình đang chuyển đổi số.

Chuyển đổi số thật sự là khi công nghệ trở thành DNA của doanh nghiệp — khi dữ liệu giúp lãnh đạo ra quyết định, khi quy trình được tối ưu tự động, và khi sản phẩm tạo ra trải nghiệm mới cho khách hàng.

:compass: CIO – Người kiến tạo “bản đồ DNA số”

CIO không chỉ là người “chạy IT”, mà là người hiểu doanh nghiệp cần đi đâu và công nghệ nào có thể giúp đến đó.

Họ phải biết:

  • Cần xây dựng hệ thống dữ liệu thế nào để ra quyết định nhanh hơn.
  • Chọn nền tảng nào để mở rộng sang thị trường mới mà không đập đi xây lại.
  • Tích hợp công nghệ ra sao để quy trình vừa tinh gọn, vừa hiệu quả.

CIO giỏi không chỉ biết công nghệ, mà còn hiểu con người, hành vi khách hàng và mô hình kinh doanh.

:balance_scale: Bài toán khó: Tốc độ vs Bền vững

Startup sống bằng tốc độ. Nhưng chuyển đổi số là hành trình dài hơi.

CIO phải cân bằng giữa tăng trưởng nhanh và nền tảng bền vững.

Nếu làm quá nhanh mà thiếu kiến trúc, hệ thống sẽ vỡ khi doanh nghiệp mở rộng.

Nếu làm quá chậm, cơ hội thị trường sẽ mất.

Đó là lý do CIO cần tư duy của một kiến trúc sư doanh nghiệp (Enterprise Architect) – người hiểu cách mọi phần trong doanh nghiệp gắn kết với nhau qua dữ liệu, quy trình và công nghệ.

:earth_asia: Tầm nhìn 2045: CIO Việt và giấc mơ quốc gia số

Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045, và chuyển đổi số được coi là chìa khóa chiến lược.

Nhưng điều này không thể xảy ra chỉ nhờ chính phủ hay các tập đoàn lớn — mà phải bắt đầu từ từng startup, từng doanh nghiệp trẻ.

Trong bức tranh ấy, CIO chính là người cầm bản đồ, người biến khát vọng quốc gia thành chiến lược công nghệ cụ thể cho doanh nghiệp.

CIO giúp doanh nghiệp Việt cạnh tranh bằng trí tuệ, không chỉ bằng nhân công rẻ.

:brain: Hành trang của CIO thời đại mới

Một CIO của startup hiện nay cần có 4 năng lực cốt lõi:

  1. Tư duy kiến trúc: Nhìn toàn cảnh hệ sinh thái doanh nghiệp – từ dữ liệu, ứng dụng, quy trình đến con người.
  2. Quản trị thay đổi: Không chỉ triển khai công nghệ, mà còn dẫn dắt con người thích ứng và học hỏi.
  3. Song ngữ kinh doanh – công nghệ: Nói được với CEO về chiến lược, với kỹ sư về giải pháp. Là cầu nối hai thế giới.
  4. Tri thức xuyên liên ngành: Hiểu cả công nghệ, marketing, tài chính, và hành vi người dùng để ra quyết định chính xác.

:rocket: CIO – người giữ chìa khóa tương lai số của startup Việt

Chuyển đổi số không phải là đích đến, mà là hành trình tiến hóa liên tục.

Và trong hành trình đó, CIO chính là kiến trúc sư trưởng – người định hình nền móng tương lai.

Nếu startup Việt muốn vươn tầm khu vực, nếu đất nước muốn bứt phá khỏi bẫy thu nhập trung bình, thì chúng ta cần nhiều hơn những CIO có tầm nhìn, biết rõ, nắm chắc, hiểu sâu, và từ đó đưa ra các hành động đúng.

:speech_balloon: Bạn nghĩ sao?

Theo bạn, trong startup Việt hiện nay, ai đang thực sự đảm nhận vai trò “CIO đúng nghĩa”?

Là CTO? Là Co-founder? Hay vẫn đang bị bỏ trống?

Hãy chia sẻ góc nhìn của bạn – vì hành trình chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt cần nhiều người cùng lên tiếng.