Trong quá trình học tập môn ITSM tôi đã có cơ hội tiếp cận và thực hành những khái niệm, nguyên tắc, cũng như phương pháp triển khai dịch vụ theo một cách tiếp cận có hệ thống, linh hoạt và lấy giá trị làm trung tâm. Điều đặc biệt nhất là khi được thử áp dụng kiến thức này vào một lĩnh vực phi IT – cụ thể là dịch vụ F&B (ăn uống trong khu vui chơi, giải trí) – tôi nhận ra nó không chỉ hữu ích trong CNTT, mà còn là bộ khung có thể điều chỉnh để nâng cao chất lượng quản lý dịch vụ ở bất kỳ loại hình tổ chức nào. Qua 5 tuần học, hành trình của tôi giống như việc dần dần tháo gỡ một “bức màn mỏng” để nhìn rõ hơn cách các nguyên tắc quản lý dịch vụ có thể vận hành trong thực tế.
Chúng tôi bắt đầu những giờ nghiên cứu lý thuyết với rất nhiều những khái niệm cơ bản của ITIL 4, đặc biệt là nguyên tắc “Tập trung vào giá trị” (Focus on Value). Đây là bài học quan trọng giúp tôi thay đổi nhận thức: một dịch vụ không chỉ đơn giản là cung cấp một đầu ra (output) như món ăn hay sản phẩm, mà quan trọng hơn là mang đến kết quả (outcome) mà khách hàng thật sự mong muốn.
Ví dụ, trong F&B, khách hàng không chỉ cần một phần ăn được mang ra đúng món, mà còn mong đợi sự tiện lợi, nhanh chóng và trải nghiệm liền mạch – như việc không bị gián đoạn trong quá trình tham gia trò chơi hay hoạt động giải trí. Như vậy, giá trị dịch vụ được đồng sáng tạo tức là không chỉ nhà hàng tạo ra, mà cần có sự hợp tác của cả khách hàng, nhân viên phục vụ và hệ thống hỗ trợ.
Song song đó, tôi cũng được giới thiệu về Mô hình Bốn chiều (Four Dimensions Model), bao gồm: Tổ chức & Con người, Thông tin & Công nghệ, Đối tác & Nhà cung cấp, và Quy trình & Dòng giá trị. Cách tiếp cận toàn diện này giúp tôi hiểu rằng để một dịch vụ F&B vận hành tốt, chúng ta không thể chỉ tập trung vào đồ ăn ngon, mà phải cân nhắc đồng đều các yếu tố con người, công nghệ hỗ trợ, sự phối hợp với nhà cung ứng, và quy trình hợp lý.
Ở giai đoạn này, tôi học được cách nhìn tổng thể và khách quan hơn về dịch vụ, thay vì chỉ chăm chú vào khía cạnh kỹ thuật hay kết quả cuối cùng.
Tiếp đến đi sâu hơn vào Chuỗi giá trị dịch vụ (Service Value Chain – SVC). Điểm nhấn trong tuần này là hoạt động tìm hiểu, thu hút và lắng nghe khách hàng. Qua đó, tôi nhận ra rằng một trong những sai lầm phổ biến khi triển khai dịch vụ chính là dựa vào phỏng đoán thay vì lắng nghe nhu cầu thực sự của khách hàng.
Đó là cách tìm hiểu và lắng nghe các yêu cầu từ khách hàng giúp chúng tôi thiết lập cơ chế phản hồi nhanh: ví dụ, khảo sát khách sau khi dùng dịch vụ hoặc quan sát hành vi tiêu dùng để điều chỉnh thực đơn. Từ đó, tránh việc thiết kế món ăn hay dịch vụ dựa trên giả định sai lầm.
Bên cạnh đó, nhóm của tôi cũng bàn về khía cạnh Tổ chức & Con người. Chúng tôi phân tích vai trò của đầu bếp, nhân viên thu ngân, nhân viên phục vụ bàn, và chỉ ra rằng ngoài kỹ năng chuyên môn, họ còn cần kỹ năng mềm như giao tiếp, xử lý tình huống và sự linh hoạt. Thậm chí, trong môi trường phục vụ khách quốc tế, ứng dụng công nghệ dịch thuật hoặc ứng dụng di động trở thành một điểm cộng giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng.
Tuần tiếp là bước ngoặt khi chúng tôi học về hoạt động Design and Transition (Thiết kế và Chuyển đổi dịch vụ). Nguyên tắc tôi tâm đắc nhất ở giai đoạn này là “Giữ mọi thứ đơn giản và thực tế”. Các tuần này cũng là tuần làm các thành viên nhóm hoang mang và bế tắc trong việc xác định tiếp nhóm sẽ trình bày?
Sau khi được sự hỗ trợ từ các anh chị BHL và tổng hợp từ các lới khuyên các thành viên được yêu cầu viết chi tiết.
Các thành viên ngồi với nhau kỹ càng hơn, ghi chép chi tiết từng vấn đề đang gặp phải với bối cảnh doanh nghiệp, mong muốn và nỗi đau thực sự là gì? Từ đó phân tích lại các vấn đề, giải pháp và áp dụng kiến thức để tổng hợp.
Cụ thể, nhóm của tôi tiến hành vẽ bản đồ Luồng giá trị (Value Stream Mapping) cho quy trình order và phục vụ. Chúng tôi phát hiện ra nhiều điểm gây lãng phí, chẳng hạn như việc nhập dữ liệu lặp lại trên hệ thống POS hoặc các bước kiểm tra giấy tờ không cần thiết. Việc loại bỏ các hoạt động thừa giúp dịch vụ trở nên mượt mà hơn.
Chúng tôi cũng áp dụng nguyên tắc “Tối ưu hóa và Tự động hóa” (Optimize and Automate) bằng cách đề xuất tích hợp hệ thống đặt món qua app hoặc kiosk tự phục vụ, giảm tải cho nhân viên và rút ngắn thời gian chờ đợi của khách hàng. Đồng thời, trong thiết kế dịch vụ, chúng tôi không chỉ dừng ở khía cạnh Utility (Tiện ích) – món ăn ngon, phù hợp – mà còn phải đảm bảo Warranty (Đảm bảo) như an toàn vệ sinh, tốc độ phục vụ và tính ổn định của dịch vụ.
Chúng tôi đi sâu vào giai đoạn Onboard (Tiếp nhận) và Co-create (Đồng sáng tạo). Đây là lúc tôi nhận ra rằng, yếu tố con người luôn đóng vai trò quyết định và song song đó Quản lý tri thức (Knowledge Management) được triển khai nhằm cung cấp tài liệu hướng dẫn dễ hiểu, trực quan, giúp nhân viên mới nhanh chóng hòa nhập.
Một điểm quan trọng khác là Quản lý sự cố (Incident Management). Trong F&B, có những tình huống không thể tránh khỏi: POS bị lỗi, nguyên liệu hết đột ngột, hoặc sự cố vệ sinh. Thay vì chờ đến khi khách hàng phàn nàn, chúng tôi xây dựng giải pháp dự phòng (workaround), chẳng hạn như chuyển sang ghi order bằng giấy, thiết lập kênh hotline nội bộ để xử lý nhanh. Điều này giúp duy trì sự tin tưởng của khách hàng ngay cả khi sự cố xảy ra.
Các tuần cuối này củng cố cho tôi bài học quan trọng nhất: dịch vụ không bao giờ “hoàn hảo một lần” mà cần cải tiến liên tục bắt đầu từ việc xác định Tầm nhìn (Vision), đánh giá Vị trí hiện tại (Current State), rồi thiết lập Trạng thái mục tiêu (Target State). Tôi nhận ra rằng, nếu không có dữ liệu thực tế làm cơ sở, mọi nỗ lực cải tiến sẽ thiếu định hướng.
Ví dụ, trong F&B, thay vì chỉ đo lường bằng các chỉ số kỹ thuật như thời gian hoạt động hệ thống POS, chúng tôi cần đo bằng các chỉ số gắn với giá trị thực tế: mức độ hài lòng của khách hàng, thời gian phục vụ trung bình, tỷ lệ quay lại của khách. Nhờ vậy, mọi cải tiến đều hướng thẳng tới mục tiêu nâng cao trải nghiệm và giá trị mà khách hàng nhận được.
Kết luận: Từ lý thuyết đến thực tiễn
Qua các tuần học, tôi nhận thấy ITSM cung cấp một bộ khung lý thuyết để tôi nhìn thấy một hệ thống quản lý dịch vụ có thể mở rộng, áp dụng cho nhiều ngành. Nó giúp tôi thay đổi tư duy: từ chỗ chỉ tập trung vào công nghệ hay sản phẩm, sang quản lý toàn bộ hệ sinh thái dịch vụ, trong đó con người, quy trình, công nghệ và đối tác đều có vai trò quan trọng.
Quan trọng hơn, ITSM rèn cho tôi tư duy lấy giá trị làm trọng tâm. Ví dụ trong F&B, khách hàng không chỉ cần món ăn ngon, mà cần cả sự nhanh chóng, tiện lợi, an toàn và trải nghiệm trọn vẹn. Ngoài ra nó cung cấp cho tôi các nguyên tắc, thực hành và mô hình để biến điều này thành hiện thực.
Đối với cá nhân, môn học này không chỉ mở rộng kiến thức chuyên môn mà còn thay đổi cách tôi quan sát, phân tích và quản lý dịch vụ trong cuộc sống. Tôi tin rằng, với cách tiếp cận linh hoạt và toàn diện của môn học thì bất kỳ tổ chức nào từ công nghệ đến dịch vụ ăn uống hay lĩnh vực khác đều có thể tối ưu hóa hoạt động, đồng thời nâng cao sự hài lòng và trung thành của khách hàng.
Hoàng Gia Quốc – SS09HN
[VỀ CHÚNG TÔI]
– CIO Coaching là chương trình huấn luyện các nhà quản lý và lãnh đạo số muốn trở thành CIO (Chief Information Officer – Giám đốc Công nghệ thông tin), CTO (Chief Technology Officer – Giám đốc Công nghệ).
– Đăng ký tuyển sinh ngay: [Đăng ký tuyển sinh – CIO Coaching]
[#CIOCoaching]
[#CIOVietnam]
[#Hạt_giống_lãnh_đạo_CNTT]